معرفی مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری
مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد، از سال ١٣٨٨ فعاليت خود را در جهت گسترش پژوهش در حوزه روانپزشکي در کشور با اهداف زیر آغاز نموده است:
- طراحی و اجرای پژوهشهای کاربردی در زمینه سلامت روان، بیماریهای روانپزشکی و اختلالات رفتاری در سه حوزه پیشگیری، درمان، و بازتوانی
- تعامل با نهادهای درگیر در حوزه سلامت روان به منظور همافزایی علمی، تسهیل و ارتقای پژوهشهای کاربردی
- ایجاد منابع پایدار برای تسهیل پژوهشهای حوزه فعالیت
- آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی شاغل در حوزه روانپزشکی، علوم رفتاری، و سلامت روان به منظور ارتقای کمی و کیفی پژوهشهای کاربردی
در این راستا، مرکز زیرشاخه های متنوع و کاربردی، ایجاد نموده است که شامل: علوم شناختی، مطالعات پزشکی روانتنی، اختلالات مصرف مواد و رفتارهای اعتیادی، مطالعات تراجنسیت و پزشکی خواب هستند. همچنین لاینهای رواندرمانی، ژنتیک و بیوتکنولوژی، واحد مدیریت دانش بالینی روانپزشکی و مطالعات مرتبط با کووید-19 (تدوین 20 طرح پژوهشی) ایجاد گردیده است که به افزایش دانش تخصصی در این زمینه کمک نماید.
مجله اصول بهداشت روانی نیز با بیش از 20 سال سابقه با همکاری مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری به زبان انگلیسی و به صورت دوماهنامه منتشر میگردد.
دستاوردهای کلی مرکز شامل انتشار بیش از 400 مقاله در حوزه روانپزشکی و علوم رفتاری در مجلات معتبر داخلی و خارجی (20 مقاله با ضریب تاثیر بالای 2 فقط در سال 2020) و تدوین بیش از 500 طرح پژوهشی است. برگزاری 8 همایش و کارگاه بین المللی، 73 بازآموزی در زمینه اختلالات روان پزشکی، 94 کارگاه و دوره کوتاه مدت حرفهای در حوزه روانپزشکی، شرکت در نمایشگاه استانی هفته پژوهش و کسب عنوان غرفه برتر در 2 نوبت و تالیف و ترجمه 10 عنوان کتاب، هستند.
- زیرشاخه اختلالات مصرف مواد و رفتارهای اعتیادی: این زیرشاخه با هدف راه اندازی بخش درمان به عنوان تامینکننده موارد پژوهشی و منابع مالی، توجه به چندوجهی بودن اعتیاد و لزوم گسترش حیطههای کاری به جز روانپزشکی و روانشناسی، افزایش همکاریهای بین دستگاهی و فرا استانی، تربیت و توانمندسازی نیروی انسانی در حوزه پژوهش، پیشگیری، کاهش آسیب و درمان، از سال 1397 فعالیت مینماید و افزون بر تدوین و اجرای طرحهای گسترده پژوهشی، بخش درمانی این مرکز تا کنون بیش از 1300 بیمار را پذیرش نموده است.
- زیرشاخه علوم شناختی: این زیرشاخه از سال 1396 شروع به فعالیت نموده است. راهاندازی آزمایشگاه شناختی (تجهیز آزمایشگاه جهت ارزیابی و توانبخشی شناختی)، طراحی طرحها در حوزه ارزیابی و توانبخشی شناختی بیماران روانپزشکی، ایجاد کلینیک نوروسایکیاتری، ایجاد بخش‌های تخصصی توانبخشی شناختی کودک و نوجوان، بالغین، و سالمندان و ایجاد فرصتهای مطالعاتی، همچنین برگزاری کارگاههای شناختی و مدرسه تابستانه شناختی ویژه نوجوانان از دستاوردهای این بخش به شمار میرود.
- زیرشاخه پزشکی خواب: آزمايشگاه تحقيقي تشخيصي اختلالات خواب بیمارستان روانپزشكي ابن سينا مشهد از بهمن ماه 1387 افتتاح گردید و تیم متخصصان نورولوژی، طب کار، داخلی، گوش و حلق و بینی، و روانپزشکی در اين مركز مشغول فعالیت میباشند. پس از راه اندازی آزمایشگاه خواب و با حضور همکار نورولوژیست فلوشیپ خواب، شاخه پزشکی خواب این مرکز با اهداف پژوهشی، تشخيصي و درماني شروع به کار کرده و پذیرای پژوهشگران داوطلب و علاقهمند در این حیطه ميباشد و از دو سال قبل اقدام به آموزش دانشجوی فلوشیپ پزشکی نموده است. راه اندازی سامانه ثبت و رجیستري آپنه خواب، برگزاری سمینارها و برنامههای بازآموزی بین رشتهای و بین دانشگاهی، تشکیل و مدیریت هسته پژوهشی دانشجویی اختلالات خواب، عضویت در هیات مدیره انجمن خواب کشور و تربیت تکنیسین خواب توسط تکنیسینهای آزمایشگاه های خواب دانشگاه از دستاوردهای این زیرشاخه است.
- زیرشاخه مطالعات تراجنسیت: این زیرشاخه از سال 1394 راه اندازی گردید و به دنبال شکلگیری این شاخه مطالعاتی و ایجاد رجیستری بیماران، انجمن حمایت از تراجنسیهای خراسان رضوی در سال 1395 شروع به فعالیت نمود. از دستاوردهای این زیرشاخه میتوان به این موارد اشاره نمود: ایجاد رجیستری منطقه ای افراد تراجنسی، ارایه مشاورههای روانپزشکی، حقوقی، جراحی و اورولوژی قبل و بعد از اقدام فرد جهت شروع فرایند تغییر جنسیت به بیمار و خانواده وی، کمک به اطلاع رسانی موثر به جامعه در خصوص افراد تراجنسی، انجام پژوهشهای کاربردی با ملاحظات بومی و فرهنگی و تدوین پروتکلهای رواندرمانی و هورموندرمانی مطابق با ملاحظات بومی و فرهنگی
- زیرشاخه پزشکی روانتنی: علم روانتنی بر این باور است که عوامل روانشناختی، رفتاری و اجتماعی نقش بهسزایی در بروز بیماریهای جسمی دارند. این زیرشاخه از بهمن ماه سال 1396 آغاز به کار نموده است. با انعقاد تفاهم نامه بین دانشگاه علوم پزشکی مشهد و دانشگاه فرایبورگ آلمان، آموزش 25 دانشجوی پسادکترا روانتنی و رواندرمانی، تدوین 25 طرح پژوهشی، 3 کارگاه و 1 کتاب از دستاوردهای این زیرشاخه محسوب میگردد.